Image 01 Image 02 Image 03 Image 04 Image 05 Image 06 Image 07
Legende
Eksaarde

De Kruisen van Eksaarde

De Kruiskapel of bedevaartkapel van het H. Kruis in Eksaarde

De Kruiskapel of bedevaartkapel van het H. Kruis in Eksaarde

Boudewijn met de Negen Ponden was in het jaar 1317 zijn land aan het bewerken in het vredige Eksaarde. Opeens stootte zijn spade op een hard voorwerp: een kruis. Toen Boudewijn het uit de grond trok, vloeide er bloed uit. Daarna vond hij nog een tweede kruis, twee Romeinse schalen en een speer. Zodra hij die mysterieuze voorwerpen naar huis had gebracht, begonnen alle klokken van de kerk van Eksaarde spontaan, zonder iemands hulp, te luiden.

Boudewijn bracht de pastoor op de hoogte, deze laatste vertelde het aan de heer van Eksaarde, waarna de beide kruisen in processie naar de dorpskerk werden overgebracht.

Toen de optocht het dorpsplein passeerde, waren daar twee houthakkers aan het werk. "O, zei de ene, Boudewijn met de Negen Ponden heeft de oude God gevonden." Op slag ging zijn hoofd achterstevoren op zijn romp staan en werd pas weer normaal toen de man openlijk berouw had betoond.

De heer van Eksaarde die ook heer van Hontenisse was, nam één van de kruisen mee, maar het werd 's anderendaags teruggevonden naast het andere. Daaruit leidden de mensen af dat de beide kruisen in Eksaarde zouden worden vereerd.

Bedevaartweg

Van bij de fraaie, 13e-eeuwse, gotische kerk van Onze-Lieve-Vrouw-Tenhemelopneming, op het driehoekige, grazige en beboomde dorpsplein van Eksaarde, vertrekt een nagenoeg 2 km lange bedevaartweg naar de kapel van het H. Kruis, aan de Ramstraat, een eind buiten de dorpskern. In 1877-'78 werden langs die weg 14 kruiswegkapelletjes gebouwd, waarop de lijdensweg van Christus staat afgebeeld.

Kruiskapel

De kapel van het H. Kruis, in de volksmond 'De Verre Kapel', werd omstreeks 1600 gebouwd en bevindt zich in een schilderachtige omgeving. Ze is omringd door meer dan een eeuw oude rode beuken. Voor het heiligdom bevindt zich de Heilige put, precies op de plek waar Boudewijn met de Negen Ponden de kruisen uit de grond haalde. In de kapel zelf wordt één kruis bewaard, het andere in de dorpskerk. Een aantal mirakels wordt aan die byzantijnse, 12 cm grote kruisen toegeschreven. Merkwaardig is wel dat men er niet in geslaagd is de kruisen te vergulden of te verzilveren.

Een derde kruis?

Volgens het boek 'Vlaamsche Sagen uit den Volksmond' (1921) van Alfons De Cock was er ook sprake van een derde kruis. Volgens deze versie was het derde kruisbeeld het bebloede exemplaar, maar onmogelijk om het op te rapen, omdat het beeldje bij elke poging steeds dieper en dieper in de grond wegzonk. De andere twee exemplaren werden naar de heer van Hontenisse gebracht. Maar toen ze tot driemaal toe verdwenen en steeds terug op de vindplaats in Eksaarde opdoken, werd dit gezien als een teken van God.

1 augustus 2015
14 oktober 2024

© 2024 Filip Gybels