Image 01 Image 02 Image 03 Image 04 Image 05 Image 06 Image 07
Mythe
Gent-Brussel-Antwerpen

Kludde

De kwelduivel
Kludde

Kludde is een fictief figuur uit de Vlaamse folklore en wordt vaak voorgesteld als een kwelduivel die nietsvermoedende wandelaars lastig valt.

In bepaalde regio's is deze plaaggeest berucht onder de naam 'Klodde', 'Klerre' of 'Lodder'.

Uiterlijk

Kludde's uiterlijk verschilt van verhaal tot verhaal. Hij wordt soms voorgesteld als een demon die verschillende gedaantes kan aannemen.
In sommige vertellingen wordt hij omschreven als een monsterlijke zwarte hond die zich op zijn achterste poten voortbeweegt. Hij kan ook de gedaante van een grote zwarte kat of gigantische zwarte vogel aannemen. Hoe sneller de passanten weglopen, hoe sneller het wezen hen op de voet volgt. Bovendien kan hij zich vergroten en verkleinen.

In andere verhalen is hij eerder een man die zich in een harige hondenhuid hult, waarmee hij doet denken aan de mythe van de weerwolf.

Karakter

Kludde is een kwelgeest die zich vaak onder bruggen of in holle bomen schuilhoudt en enkel 's nachts tevoorschijn komt. Wandelaars kunnen zijn komst enkel afleiden aan het geluid dat hij maakt. Kludde rammelt namelijk met een ketting die hij verplicht is aan zijn linkerenkel te dragen.

Als hij éénmaal zijn komst heeft laten merken, springt hij de nietsvermoedende voorbijganger in zijn of haar nek. Deze is dan verplicht hem de rest van de nacht op zijn of haar rug te dragen. Als de dag weer aanbreekt of de voorbijganger zijn bestemming bereikt verdwijnt Kludde weer.

Kludde laat zijn gedaantes afhangen van de situatie. Zo kan hij zich in een normale kat veranderen die door meelijvolle voorbijgangers wordt benaderd, met alle gruwelijke gevolgen van dien. Als grote zwarte vogel vliegt hij 's nachts over boerderijen en wekt iedereen met zijn kreet: "Kludde, Kludde, Kludde, Kludde".

Kludde werkt ook af en toe samen met Lange Wapper.

Bestrijding

Kludde was een onoverwinnelijk wezen. Als men hem éénmaal tegenkwam viel er niet aan hem te ontsnappen. Toch zijn er ook enkele verhalen waarin hij verslagen wordt:

In Schelle kwam Kludde eens spoken in de buurt van een boerderij. Toen dit enkele nachten achter elkaar bleef voorvallen besloot de plaatselijke slager op de bewuste boerderij te overnachten. Toen Kludde die nacht weer met zijn ketens kwam rammelen en iedereen de stuipen op het lijf joeg liep de slager naar de deur. Toen hij hem opende bleek Kludde in het deurgat te staan. Onbevreesd stak de slager een mes in Kludde's buik, waarna de demon jammerend op de vlucht sloeg en nooit meer naar het huis terugkeerde.

Er bestaat in Wichelen een legende waarin een vrouw een doek in Kludde's bek smeet om hem af te schudden. 's Anderendaags bleek één van de knechten in het dorp vezels van die doek tussen zijn tanden te hebben, waardoor de dorpsbewoners hem meteen als Kludde konden identificeren.

Andere verhalen duiden bidden als een manier aan om aan het wezen te ontsnappen.

In een verhaal uit de omgeving van Limburg werd Kludde ooit gevangen en vervolgens met een haak opgehangen in een viswinkel.

Woonplaats

Kludde wordt geassocieerd met de Scheldestreek, Dendermonde en andere dorpen in Oost-Vlaanderen, maar ook in de omgeving van Antwerpen, zoals Hemiksem en Schelle bestaan er verhalen. In de gemeente Wichelen bestaat er zelfs een Kluddepad.

Trivia

  • Tijdens de jaren '70 en '80 was er een volksdansgroep in Wichelen genaamd "Kludde".
  • Kludde was in de jaren '80 ook de naam van een Belgisch platenlabel dat new beat singles uitbracht.
  • Zoals zoveel andere Vlaamse folkloristische figuren dook ook Kludde op in de stripreeks van Suske en Wiske, met name in de albums "de zwarte madam" en "Amoris van Amoras". In eerstgenoemd album verandert hij zich ook af en toe in een zwarte kat. In de reeks werkt hij vaak samen met Lange Wapper.
  • Kludde verscheen ook in de verhalen over Jan zonder Vrees (1910) door Constant de Kinder en in de gelijknamige Vlaamse tekenfilmbewerking (1984) door Jef Cassiers.
  • In een album van de stripreeks "De Rode Ridder" duikt Kludde op als een waterdemon die verschillende gedaantes kan aannemen.
  • Kludde is ook de naam van een Vlaamse metalgroep.
  • In 1977 werd in het Vlaamse Zandvliet een sea-scouts groep, de 80e FOS, opgericht die tevens de naam Kludde draagt.
Geraadpleegde bron(nen): 

© 2024 Filip Gybels