Toen Julius Caesar Gallië had veroverd, wilde hij ook nog Engeland inpalmen. Tijdens zijn afwezigheid zou de Romeinse legionair Silvius Brabo het bestuur over deze gewesten waarnemen. Brabo nam wat welverdiende vakantie en ging een tijdje uitrusten in het waddengebied - later de Schelde - en wilde dit moerassig gebied oversteken.

Hij vernam dat de meest doorwaadbare doorgang werd bewaakt door Druon Antigoon, een meedogenloze reus, die in een burcht woonde waarop later Het Steen is gebouwd. Als reus had Antigoon natuurlijk geen moeite om te waden in dit drassig Scheldegebied en maakte hier misbruik van: hij eiste tolgeld van elke overstekende reiziger of voorbijvarende schipper.

Wie de tol niet kon of wilde betalen, werd voor de keuze gesteld: ofwel zijn rechterhand laten afhakken om erna in het water geworpen te worden, ofwel het opnemen tegen de reus. Elke overmoedige reiziger die het duel durfde aangaan, vond steevast een ijselijke dood onder de knots van Druon Antigoon.

Maar zijn afschuwelijk schrikbewind was buiten Silvius Brabo gerekend. De moedige Romein daagde de reus uit en na een lange strijd lag Druon Antigoon dood aan zijn voeten. Brabo hakte de reus zijn kop af en daarna de rechterhand. Hij stak de reuzenhand hoog boven zijn hoofd en wierp ze triomfantelijk tot over de Schelde, terwijl hij riep: “Tot bij de plek waar de hand valt, zal de streek Brabant heten!”

Volgens de sage werd daarom deze plek ‘Handwerpen’ - later vervormd tot ‘Antwerpen’ - genoemd.

***

Bijkomende informatie:

De Honte

De monding van wat wij nu de Schelde noemen bestond toen nog niet. Het was een soort waddengebied, genaamd ‘De Honte’, dat Zeeuws Vlaanderen en Zeeland verbond. Pas in de middeleeuwen kwam er een vaargeul vrij die zich later door het spel van eb en vloed uitdiepte en de Schelde werd.

De Brabofontein

In het midden van de grandioze Grote Markt van Antwerpen verrijst de indrukwekkende Brabofontein, een creatie uit 1887 van de bekende beeldhouwer Jef Lambeaux. Helemaal bovenaan staat Silvius Brabo op het punt om de afgehakte hand van de reus Antigoon weg te werpen.

De Zeven Schaken

Volgens een andere sage zou Silvius Brabo de reus Druon hebben gedood op verzoek van zeven ongetrouwde mannen, die het schamele geld dat ze hadden wilden gebruiken voor hun aanstaande huwelijk. Druon Antigoon kon, met zijn absurde tol-eisen van 50 procent in plaats van 10 procent, roet in het eten gooien en dus moest hij dood. De zeven mannen (‘de zeven schaken’) zouden volgens deze variant op de sage de stamvaders van de zeven belangrijkste Antwerpse families zijn geworden.

Met dank aan Carl Huybrechts voor de historische duiding.